Teknoloji Geliştirme Bölgesi Nedir? Nasıl Kurulur?
Teknoloji Geliştirme bölgesi ne demek diye merak ediyorsanız, bu yazımıza göz atabilirsiniz.
TGB’nın Tanımı
TGB, 4691 sayılı Kanuna göre kurulan ve faaliyet gösteren bölgelere verilen addır. Yasadaki tanımıyla, TGB, yüksek ve/veya ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri ve/veya geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknoparktır.
Bu tanımda yer alan Araştırma ve Geliştirme (AR-GE): araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yazılım dahil yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları,
AR-GE Merkez veya Enstitüleri ise; Kamuya ait, yetişmiş nitelikli insan gücü ile günün modern teknolojilerine dayalı makine, donanım ve yazılımı içinde bulunduran, teknoloji ve ürün geliştirilmesine yönelik AR-GE faaliyetlerinin yapıldığı mekânları ifade etmektedir.
2025 yılı başı itibariyle ülkemizde 105 adet TGB bulunmaktadır.
TGB’nın Kuruluşu
Kuruluş Başvurusu
TGB kuruluşu ile ilgili başvuru, Kurucu Heyet yahut yönetici şirket tarafından yapılır.
Kurucu Heyetin Oluşturulması
Kurucu heyet, TGB alanının bulunduğu ilde yer alan en az bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da kamu Ar-Ge merkez veya enstitüsünün yer aldığı, bunların dışında diğer kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşan, TGB yönetici şirketinin kuruluşuna kadar geçen süreçte ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde TGB’nin kurulması ile ilgili tüm iş ve işlemlerden sorumlu heyeti ifade eder.
TGB kurmak amacıyla bir araya gelen kurum ve kuruluş temsilcileri, aralarında düzenlenecek bir protokolle kurucu heyeti oluştururlar.
Başvuru Bilgi ve Belgeleri
Kuruluş başvurusu için gerekli bilgi ve belgeler şunlardır:
1) Kurucu heyet protokolü,
2) Seçilen yer ile ilgili tapu kayıt bilgisi ve tasdikli mülkiyet paftası veya haritası,
3) Seçilen arazinin kamu kurum ve kuruluşlarına ait olanları için malikinden alınacak muvafakat yazısı,
4) Varsa, Bölge alanını kapsayan; 1/1000 veya 1/5000 ölçekli imar planı ve plan kararları ve 1/1000 veya daha küçük ölçekli hâlihazır haritaları, hava mania planları ile doğal tehlike ve deprem durumunu belirleyen ilgili kurum tarafından verilen onaylı gözlemsel jeolojik etüt raporu veya ilgili kurumca onaylı jeolojik ve jeoteknik etüt raporu (bu belgelerin bulunmaması hali ilgili kurumlarından ayrıca belgelendirilir.)
5)Seçilen Bölge alanı ile ilgili olarak, mevzuatı gereğince kısıtlılık hali bulunmadığı veya hakkında kısıtlılık hali bulunmasına rağmen ilgili mevzuatı doğrultusunda belli şartların gerçekleşmesi suretiyle TGB alanı olarak seçilmesine imkân tanındığı hususunda ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak belge,
6) Bölge alanı sınırları ve köşe noktalarının işli olduğu ve koordinat değerleri, yüzölçüm miktarı, ölçeği, kuzey işareti ve Bölge adı ile il, ilçe ve belde/mah./köy bilgilerinin belirtildiği A4 normunda uygun ölçekli harita
7) Plan bütünlüğü açısından herhangi bir sakıncasının bulunup bulunmadığına dair, seçilen alan üzerinde plan onama yetkisine sahip ilgili kurumdan alınacak görüş,
8) Yapılabilirlik raporu,
9) Bölge alanı içinde bina varsa yapı ruhsat belgesi, yapı kullanma izin belgesi veya yapı kayıt belgesi.
Değerlendirme Kurulunun Oluşumu
TGB kuruluş başvurularını değerlendirmek üzere;
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı,
- Hazine ve Maliye Bakanlığı,
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı,
- Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı,
- Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK),
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığı (TÜBİTAK),
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB),
- Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB)
- Sanayi ve Teknoloji tarafından belirlenecek teknoloji konusunda faaliyet gösteren en az biri özel kuruluştan olmak şartıyla iki kurum veya kuruluş
olmak üzere on kurum ve kuruluştan gelen birer temsilcinin katılımı ile Değerlendirme Kurulu oluşturulur.
Kuruluş Kararı
TGB başvurusunun Değerlendirme Kurulu tarafından uygun bulunması durumunda, başvuru ile ilgili Kurul kararı ve ekleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakanlık makamınca Cumhurbaşkanına sunulur.
Cumhurbaşkanı Kararı ile kesinleşen Bölge kuruluşu, Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer.
İmar Planları ve Değişiklikleri
TGB’deki planlama sürecinde imar planları ve değişiklikleri, parselasyon planları ve değişiklikleri, TGB Yönetici Şirketi tarafından hazırlanır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından da onaylanarak yürürlüğe girer. Kesinleşen imar planları, bilgi için ilgili kurumlara gönderilir. Arazi ve bina temini, planlama ve projelendirme, alt yapı ve üst yapının inşası ile ilgili harcamalar yönetici şirkete aittir.
Teknik sorumluluğu yönetici şirket tarafından belirlenecek proje müellifi ve fenni mesule ait olmak üzere 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine uygun olarak hazırlanan veya hazırlattırılan uygulama projeleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanır.
Ruhsat ve İzinler
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe giren uygulama imar planına göre; arazi kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, inşası ile ilgili ruhsat ve izinler, 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine uygun olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilir.
TGB alanının Organize Sanayi Bölgesi içerisinde yer alması durumunda, uygulama projelerinin onaylanması ile ruhsat ve izinlerin verilmesi işlemleri, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa göre yapılır.
Kamulaştırma ve Hazine Arazilerinin TGB’ye Tahsisi
TGB’de ihtiyaç duyulacak araziler, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre sağlanabilir. TGB alanı içinde yer alan üniversite arazileri, bu üniversitelerin uygun görüp izin vermeleri durumunda, mülkiyeti ilgili üniversitede kalmak kaydıyla Bölgenin yönetici şirketine tahsis edilebilir. Bu durum diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait araziler için de geçerlidir.
Bölge içerisinde yer alan Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesisinin veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi halinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yönetici şirket lehine ilk beş yılı bedelsiz olarak, devam eden yıllar için yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin binde ikisi karşılığında irtifak hakkı tesis edilir veya kullanma izni verilir. İrtifak hakkı tesis edilen ve kullanma izni verilen bu taşınmazlar üzerinde yapılacak faaliyetlerden hasılat payı alınmaz.
TGB kurulması için öngörülen alanda veya TGB’nin bulunduğu ilin sınırları içinde üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü veya kamu AR-GE merkez veya enstitüsünün bulunması ve yörede yeterli AR-GE, sanayi potansiyelinin bulunması ve finansal yeterlilik şartı aranır. TGB olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde başka amaçlarla kullanılamaz.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi ne demek sorusu hakkında daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca, TGB Hukuku ile ilgili içtihat, mevzuat, makale, yazı ve belgeye ulaşabileceğiniz Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ne üye olabilirsiniz.