Kanuni Yedek Akçe (KYA) Ayırma Zorunluluğu
Kanuni Yedek Akçe Ne Zaman Ayrılır? sorusunu anonim ve limite ortaklıklar yönünden ele alıyoruz. Anonim ve limited şirketlerin yöneticileri ve ortakları tarafından yeterince önemsenmeyen ve genellikle gerekliliği anlaşılamayan konulardan biri de KYA ayırma zorunluluğudur. Bu zorunluluk, genellikle pay sahipleri tarafından kâr paylarını azaltan bir unsur olarak algılanır.
Oysa yedekler, şirketlerin finansal dayanıklılığını artıran ve gelecekte olası zorluklara karşı bir güvence sağlayan fonlardır. Türk Ticaret Kanunu (TTK), bu önemi göz önünde bulundurarak anonim ve limited şirketlere KYA ayırma yükümlülüğü getirmiştir.
Birinci Tertip KYA Ayırma Zorunluluğu
Anonim ve limited şirketlerin her yıl elde ettikleri yıllık kârın yirmide birini, ödenmiş esas sermayelerinin beşte birini aşana kadar I. tertip KYA olarak ayırmaları gerekmektedir. Kanun, bu ayrımın belirli koşullar altında yapılması gerektiğini belirtmektedir.
Şirketin ticari kâr elde etmiş olması ve ödenmiş esas sermayenin belirli bir oranını aşmamış olması, KYA ayırma şartları arasındadır. Bu şartlar yerine getirildiği takdirde, genel kurul toplansa da toplanmasa da, kâr dağıtımı yapılıp yapılmamasına bakılmaksızın I. tertip KYA ayrılması zorunludur.
Ancak, bazı şirketler, genel kurul toplantısı yapmamalarını veya kâr dağıtımı kararı almamalarını gerekçe göstererek KYA ayırma yükümlülüğünden kaçınmaktadırlar. Bu durumda, TTK’ya göre, genel kurulun toplanmaması veya kâr dağıtımı kararı alınmaması, KYA ayrılması gerekliliğini ortadan kaldırmaz. Eğer şirket kâr elde etmişse, KYA ayrılması zorunludur.
İkinci Tertip KYA Ayırma Zorunluluğu
İkinci tertip KYA (II. tertip KYA) ise, TTK’nın belirlediği koşullar sağlandığında ayrılması gereken bir başka KYA türüdür. Safi kârdan I. tertip KYA ile pay sahipleri için %5 kâr payı ayrıldıktan sonra, pay sahipleriyle kara iştirak eden diğer kişilere dağıtılacak kısmın onda biri II. tertip KYA olarak ayrılmalıdır.
I. tertip KYA için ödenmiş sermayenin beşte biri gibi bir tavan belirlenmemiştir; dolayısıyla, şirketin safi kâr elde etmiş olması ve belirli bir kâr dağıtım kararı alınmış olması durumunda II. tertip KYA ayrılması gereklidir. Bu kararı alacak olan organ genel kuruldur.
KYA Ayırmamanın Sonuçları
Anonim ve limited şirketlerin KYA ayrımı zorunluluğuna uymamaları veya eksik ayrılmaları, yasal düzenlemelere aykırılık teşkil eder. Bu durumda yönetim kurulu (anonim şirketlerde) veya müdürler (limited şirketlerde) sorumluluk altına girebilirler. Bu nedenle, şirketlerin yetkili organlarının KYA ayrımına dikkat etmeleri, gerektiğinde genel kurul toplantısı yaparak KYA’yı uygun şekilde ve tam olarak ayırmaları önemlidir.
Sonuç olarak, KYA ayırma zorunluluğu, şirketlerin finansal sağlamlığını ve dayanıklılığını artırmak amacıyla getirilmiş önemli bir düzenlemedir. Tacirlerin bu yasal düzenlemeye uygun şekilde hareket etmeleri, şirketin uzun vadeli sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir.
Kanuni yedek akçe ne zaman ayrılır? konusu ile ilgili daha detaylı bilgi ve uzman desteği için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ticaret Hukuku ve Şirketler Hukuku alanında 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemizle hizmetinizdeyiz.
