Anonim Ortaklıklarda Kar Dağıtımı ve Hukuki Çerçevesi
Anonim ortaklıklarda kar payı dağıtımı nasıl yapılır? Genel kurulun yetkisi, geçmiş yıl zararları, yedek akçe ayrılması ve vergi öncesi-sonrası kâr tartışmaları hakkında tüm detayları bu yazımızda bulabilirsiniz.
Kar dağıtımı nedir?
Türk Şirketler Hukuku’nda yeterince açık düzenlenmeyen alanlardan biri kar dağıtımıdır. Bu eksiklik, farklı yorum ve uygulamalara yol açmakta; şirketlerde zaman zaman yasaya aykırı işlemlerin yapılmasına ve genel kurul kararlarının iptali ya da butlanı ile sonuçlanmasına neden olabilmektedir.
Kar dağıtımında yetki kimdedir?
Anonim şirketlerde kârın dağıtılmasına karar verme yetkisi genel kurula aittir. Yönetim kurulu yalnızca kâr dağıtım teklifini hazırlayarak genel kurulun onayına sunabilir.
Kar dağıtımı hangi kaynaklardan yapılır?
Anonim şirketlerde, kar dağıtımı, yalnızca net dönem kârından ve serbest yedek akçelerden yapılabilir. Bunların dışında kalan kaynaklardan (örneğin kanuni yedek akçelerden) doğrudan kâr dağıtımı mümkün değildir.
Geçmiş Yıl Zararları Dikkate Alınmalıdır!
Dağıtılacak kâr hesaplanırken, ilgili yıla ait ticari kârdan varsa geçmiş yıl zararları düşülmelidir.
Örneğin:
- Şirketin 2024 yılı ticari kârı: 500.000 TL
- Geçmiş yıl zararları: 600.000 TL
Bu durumda, geçmiş yıl zararları kapatılmadan kâr dağıtımı yapılamaz. Ancak ileriki yıllarda zarar aşılırsa, aşan kısım dağıtılabilir.
Yedek Akçe Ayrılmadan Kar Dağıtımı Yapılamaz!
Türk Ticaret Kanunu’na göre, şirketler yıllık kâr üzerinden kanuni yedek akçe ayırmak zorundadır. Ayrıca şirket sözleşmesi ile belirlenen isteğe bağlı yedek akçeler de dikkate alınmalıdır. Buna rağmen uygulamada bazı şirketlerin bu yükümlülüğü yerine getirmeden vergi sonrası kârın tamamını dağıttıkları görülmektedir.
Vergi Öncesi mi, Sonrası mı?
Tartışmalı konulardan biri de dağıtımın vergi öncesi mi yoksa sonrası mı kâr üzerinden yapılacağıdır. Bu konuda açık bir düzenleme olmaması nedeniyle, bazı şirketler vergi öncesi kârı, bazıları ise vergi sonrası kârı esas almaktadır. Bu durum, uygulamada farklılıklara sebebiyet vermektedir.
İkincil Düzenleme İhtiyacı
Ülkemizde kâr dağıtımı, şirketten şirkete değişiklik göstermektedir. Bu nedenle, uygulamada birlik sağlamak amacıyla kâr dağıtımının usul ve esaslarının ilgili Bakanlık tarafından bir Tebliğ ile düzenlenmesi faydalı olacaktır. Böylece şirketlerin uyması gereken kurallar açık, net ve uygulanabilir hale gelecektir.
✅ Kısa Cevap:
- Kar dağıtımı nasıl yapılır?
- Anonim şirketlerde kar dağıtımı, yalnızca net dönem kârı ve yedek akçelerden yapılabilir. Genel kurul yetkilidir, yönetim organı sadece teklif sunar. Geçmiş yıl zararları kapatılmadan kâr dağıtımı yapılamaz ve yedek akçe ayrılması zorunludur. Vergi öncesi mi yoksa sonrası mı kâr üzerinden dağıtım yapılacağına dair açık bir düzenleme bulunmadığından, uygulamada farklılıklar görülmektedir.
Anonim ortaklıklarda kar payı dağıtımı hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş’ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
