Ticaret Sicilinin Kuruluşu, Görev Alanı ve İşleyişi
Ticaret sicili nedir? Kimler başvuruda bulunabilir ve tescil işlemlerinin süresi nedir? Sicilin kuruluşu, görev alanı, işleyişi ve MERSİS üzerinden yürütülen tescil işlemleri hakkında detaylı bilgiyi bu yazımızda bulabilirsiniz.
Sicil Nedir?
Sicil, şirketlerin ve ticari işletmelerin hukuki durumlarını kayıt altına alan resmi sistemdir. Sicil, Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan ve ticaret odaları bünyesinde faaliyet gösteren Sicil Müdürlükleri (TSM) aracılığıyla tutulur.
Peki sicil nasıl işler, kimler başvuru yapabilir ve hangi işlemleri kapsar? İşte tüm detaylar:
Sicilin Kuruluşu ve Görev Alanı
- Sicil, il merkezlerinde ticaret ve sanayi odaları veya ticaret odalarında kurulan TSM’ler tarafından tutulur.
- Bakanlık, gerekli gördüğü durumlarda il merkezleri dışındaki odalarda da TSM kurabilir.
- Oda bulunmayan veya teşkilatı yetersiz olan yerlerde sicil, Bakanlık tarafından belirlenen başka bir odadaki TSM tarafından tutulur.
- TSM’lerin görev alanı, bulundukları il veya ilçeyle sınırlıdır; ancak Bakanlık gerekirse bu alanı değiştirebilir.
Sicil Müdürlüğünün Teşkilatı
- Müdürlük; müdür, müdür yardımcısı, şube ve temsilciliklerden oluşur.
- Müdür ve müdür yardımcıları, oda yönetim kurulunun teklifi üzerine veya Bakanlık tarafından atanır.
- Tescil işlemleri, yalnızca tescile yetkili personel tarafından yürütülür.
Sicilin Yönetimi ve Denetimi
- Sicil, TSM müdürü tarafından yönetilir.
- Şubelerden müdür yardımcısı sorumludur.
- Tüm işlemler yalnızca Ticaret Bakanlığı denetimi altında yürütülür.
- Bakanlık, TSM faaliyetlerini sürekli gözetim altında tutar ve gerekli önlemleri alır.
Elektronik Ortamda Sicil (MERSİS)
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu gereği, sicil elektronik ortamda tutulur.
- Tüm işlemler MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) üzerinden yapılır.
- İşletmelere ve şirketlere, tescil sırasında değiştirilemez MERSİS numarası verilir.
- Şube ve diğer birimler için merkezin numarasına ek sıra numarası kullanılır.
Tescil Usulü ve İşlemleri
- Tescil işlemi genellikle istek üzerine yapılır.
- Tescil işlemleri üç gruptur:
- Tescil: Yeni bir kaydın yapılması.
- Değişiklik (tadil): Var olan kaydın güncellenmesi.
- Silinme (terkin): Kaydın sona erdirilmesi.
⚖️ Tescil için gerekli belgeler yazılı veya elektronik ortamda ibraz edilmelidir.
Tescil Başvurusu Yapabilecek Kişiler
Tescil başvurusu ilgililer veya temsilcileri tarafından yapılır. Başlıca yetkililer:
- Gerçek kişi işletmelerde: İşletme sahibi veya yetkilendirilmiş temsilcisi.
- Tüzel kişi işletmelerde: Yetkili organ veya temsilciler.
- Şirketlerde: Yönetim kurulu üyeleri, müdürler veya tasfiye memurları.
Tescili İsteme Süresi
- Genel süre 15 gündür.
- Müdürlük çevresi dışında bulunanlar için süre 1 aydır.
- Süre; işlemin gerçekleştiği, belge düzenlendiği veya bildirimin alındığı tarihten itibaren başlar.
Sicilin Etkileri
- Kurucu etki: Bir husus ancak sicile tescille doğuyorsa, buna denir.
- Açıklayıcı etki: Daha önce doğmuş bir hususun sicile bildirilmesi ile meydana gelir.
- Olumlu etki: Tescil edilen hususları herkes bilmek zorundadır.
- Olumsuz etki: Tescil edilmemiş hususlarda üçüncü kişilerin iyi niyetli olduğu kabul edilir.
İnceleme, İtiraz ve Ceza
- TSM, başvuruları inceleyerek kanuna aykırı durumlarda tescil talebini reddedebilir.
- Tescil edilmesi gereken olguyu bildirmeyenlere idari para cezası uygulanır.
- Kararlara karşı 8 gün içinde Asliye Ticaret Mahkemesi’ne itiraz edilebilir.
Sicilin Açıklığı ve Sorumluluk
- Sicil kayıtları herkesin erişimine açıktır. İsteyen, kayıtları inceleyebilir veya onaylı suret alabilir.
- Sicilin tutulmasından doğan zararlardan Devlet ve ilgili oda müteselsilen sorumludur.
✅ Özetle:
Sicil, ticari işletmelerin ve şirketlerin hukuki varlıklarının kayıt altına alındığı resmi sistemdir. Elektronik ortamda MERSİS üzerinden yürütülen işlemler; tescil, değişiklik ve silme olmak üzere üç ana grupta toplanır.
Ticaret sicili nedir sorusu hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş’ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
