Hamiline Yazılı Pay Senedi ile Nama Yazılı Pay Senedi Arasındaki Farklar
Hamiline ve nama yazılı pay senedi arasındaki farklar nelerdir? Kısaca HPS ve NPS diyeceğimiz bu hisse senetlerinin bastırma süresi, Merkezi Kayıt Kuruluşu MKK bildirimi, yönetim kurulu kararı ve devir şekli açısından tüm farklılıkları örnekli olarak bu yazımızda bulabilirsiniz.
HPS, üzerinde sahip adı bulunmayan ve senedi elinde bulunduran kişiyi pay sahibi sayan bir hisse senedidir. NPS ise, belirli bir kişi adına çıkarılır ve bu kişinin anonim şirketteki pay sahipliğini gösterir. İki senet tipi, tanım, bastırma zorunluluğu, ödeme şartı, MKK bildirimi, yönetim kurulu kararı ve devir usulü açısından birbirinden farklıdır.
1️⃣ Tanım Yönünden Fark
- NPS, adı veya unvanı belli bir kişiye çıkarılır. Senet üzerinde sahibinin kim olduğu ve kaç paya sahip bulunduğu açıkça yazılıdır.
- HPS ise herhangi bir isim içermez. Bu senedin sahibi, senedi elinde bulunduran kişidir.
Ülkemizde anonim şirketlerde genellikle NPS tercih edilir.
2️⃣ Bastırma Yükümlülüğü Açısından Fark
- NPS bastırmak, yalnızca azlık pay sahiplerinin (sermayenin en az %10’una sahip ortakların) istemiyle mümkündür.
- HPS bastırmak ise mutlak bir zorunluluktur. Ortaklardan talep beklenmeksizin bastırılmalıdır.
3️⃣ Pay Bedelinin Tahsili Açısından Fark
- HPS’lerde payların bedelleri tamamen ödenmeden senet bastırılamaz. Aksi halde bu senetler geçersizdir.
- NPS’lerde ise pay bedelleri tamamen ödenmemiş olsa da, şirket kuruluşunun veya sermaye artırımının tesciliyle birlikte senet bastırılabilir.
4️⃣ Bastırma Zamanı Açısından Fark
- HPS, bedelin tamamen ödendiği tarihten itibaren en geç 3 ay içinde bastırılmalıdır.
Bu sürenin aşılması yönetim kurulu için sorumluluk doğurur. - NPS ise azlığın talebi veya yönetim kurulu kararıyla istenilen zamanda çıkarılabilir. Belirli bir süre sınırı yoktur.
5️⃣ Yönetim Kurulu Kararı Yönünden Fark
- HPS bastırılmadan önce yönetim kurulunun karar alması, bu kararın ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi gerekir.
- NPS için ise yönetim kurulu kararı almak veya tescil-ilan ettirmek yasal zorunluluk değildir.
6️⃣ MKK Bildirimi Açısından Fark
- 1 Nisan 2021’den itibaren, HPS için Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) bildirim zorunluluğu vardır. Bildirim yapılmazsa, sorumlular hakkında idari para cezası uygulanabilir.
- NPS için ise MKK bildirimi zorunluluğu bulunmamaktadır.
7️⃣ İçerik Yönünden Fark
- HPS üzerinde bulunması gereken zorunlu bilgiler:
- Şirketin ticaret unvanı, kuruluş tarihi, sermaye tutarı, tertibi, tescil tarihi, senedin türü, itibari değeri ve pay adedi.
- NPS’lerde yukarıda sayılan bilgilere ek olarak:
- Senet sahibinin adı-soyadı veya unvanı, yerleşim yeri ve ödenmiş pay miktarını da içerir.
8️⃣ Devir Usulü Açısından Fark
- NPS devrinde, senet ciro edilip devralana teslim edilmeli ve ayrıca pay defterine kaydedilmelidir.
- HPS devrinde ise yalnızca senedin devralana teslimi ve MKK bildirimi yeterlidir.
9️⃣ Pay Defterine Kayıt Yükümü Açısından Fark
- NPS’ler pay defterine kaydedilir.
- HPS’ler ise, senede bağlanıncaya kadar pay defterinde yer alır; senet basıldıktan sonra 10 gün içinde silinir. Basılan HPS’ler hiçbir şekilde pay defterine kaydedilmez.
Nama ve Hamiline Hisse Senetlerinin Ortak Özellikleri
Her iki hisse senedi türü de:
- Kıymetli evrak niteliğindedir.
- Şirketin kuruluşu veya sermaye artırımı tescil edilmeden bastırılamaz.
- Güvenlik önlemleri uygulanarak basılmalıdır (sahteciliği önlemek amacıyla).
⚖️ Sonuç
Anonim şirkette hangi tür hisse senedi tercih edileceğine karar verecek olan, şirket kurucuları ve ortaklarıdır. Her iki senet türü de farklı avantajlar ve yükümlülükler barındırır.
Hamiline ve nama yazılı pay senedi arasındaki farklar hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş’ın eserlerine göz atabilirsiniz. İsterseniz Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni de yakından inceleyebilir ve üye olabilirsiniz.
