Kurumsal Yönetim İlkeleri: Sermaye Piyasasında Uyumun Anahtarı
SPK kurumsal yönetim ilkeleri (kısaca KY ilkeleri diyeceğiz), şirketlerin şeffaflık, hesap verebilirlik, adillik ve sorumluluk ilkeleri doğrultusunda yönetilmesini sağlayan düzenlemelerdir. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenen bu ilkeler, borsada işlem gören şirketler için yasal bir zorunluluk niteliği taşır.
KY (Corporate Governance) Nedir?
KY, bir şirketin iç kontrol mekanizmalarıyla birlikte; yatırımcılar, hissedarlar ve kamuoyuna karşı sorumlu bir şekilde faaliyet göstermesini sağlayan sistemlerin bütünüdür. Bu sistem, şirket yönetiminin hem etik hem de yasal normlara uygun bir biçimde işlemesini teminat altına alır.
KY İlkeleri Nelerden Oluşur?
Sermaye Piyasası Kurulu’nun yayınladığı tebliğe göre, şirketler aşağıdaki KY ilkelerini uygulamakla yükümlüdür:
- Pay Sahipleriyle İlişkiler (1.3.)
- Kamuya Açıklama ve Şeffaflık (4.2.)
- Yönetim Kurulu’nun Oluşumu ve İşleyişi (4.3.)
- Komitelerin Yapısı (4.5.)
- Yönetim Kurulu’nun Şeffaflığı (4.6.)
Tebliğ kapsamında bu ilkeler, şirketlerin büyüklüğüne ve borsadaki işlem hacmine göre farklı gruplara ayrılarak uygulanır.
Şirketler Nasıl Gruplandırılır?
Şirketlerin hangi KY ilkelerine tabi olacağı, piyasa değeri ve fiili dolaşımdaki pay değeri gibi kriterlere göre belirlenir:
- Birinci Grup: 3 milyar TL üzeri piyasa değeri
- İkinci Grup: 1 milyar – 3 milyar TL arası piyasa değeri
- Üçüncü Grup: Diğer tüm şirketler
Bu gruplar her yıl ocak ayında SPK tarafından açıklanır ve şirketler buna göre yükümlülüklerini yerine getirir.
KY İlkelerine Uyum Raporu Nedir?
Her yıl düzenlenen KY Uyum Raporları, şirketlerin KY ilkelerine ne ölçüde uyduğunu ortaya koyar. Bu raporlar, aşağıdaki bilgileri içerir:
- Uygulanan ve uygulanmayan ilkeler
- Uygulanmama gerekçeleri
- Ortaya çıkan çıkar çatışmaları
- Geleceğe yönelik uyum planları
- Sürdürülebilirlik ilkelerine uyum durumu
İstisnai Durumlar Nelerdir?
Belirli şirket türleri ve özel koşullar altında bazı ilkelerden muafiyet tanınabilir. Örneğin:
- Bankalar için bağımsız yönetim kurulu sayısı esnek tutulabilir.
- Kamuya hizmet veren şirketlerde bazı bağımsızlık kriterleri aranmaz.
- Haklı gerekçeyle, belirli bağımsızlık koşullarını sağlamayan kişiler geçici süreyle atanabilir.
Bu istisnalar yalnızca SPK onayı ile geçerlilik kazanır.
Uyumsuzluk Durumunda Ne Olur?
Şirketler, zorunlu KY ilkelerine uymazsa, SPK çeşitli yaptırımları devreye sokabilir:
- Süre verilerek uyum sağlanması istenir
- Mahkemeden ihtiyati tedbir talep edilebilir
- Yönetim kuruluna doğrudan bağımsız üye atanabilir
Bu yaptırımlar, şirketin piyasadaki güvenilirliğini doğrudan etkileyebilir.
Neden KY?
KY uygulamaları, yatırımcılara güven verir, şirketin piyasa değerini artırır ve sürdürülebilir büyümeyi destekler. Ayrıca;
- Finansal riskler azaltılır
- Yatırımcı ilişkileri güçlenir
- Uluslararası standartlara uyum sağlanır
Bu nedenle şirketler, sadece yasal yükümlülük olarak değil, stratejik bir yönetim aracı olarak da KY ilkelerini benimsemelidir.
Uyumlu Şirket, Güçlü Gelecek
KY ilkeleri, yalnızca birer hukuki yükümlülük değil; aynı zamanda modern işletmelerin rekabet gücünü artıran temel yapı taşlarıdır. Uyumlu bir yönetim anlayışı, hem yatırımcıları hem de paydaşları koruyarak şirketin itibarını ve sürdürülebilirliğini garanti altına alır.
SPK kurumsal yönetim ilkeleri hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş’ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
