Tacirler Tarafından Tutulması Zorunlu Olan Defterler
Tutulması Zorunlu Ticari Defterler, tacirin türüne göre fark eder. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre; her tacir, defter tutmak zorundadır. Bu defterlerde, tacirin ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri açıkça ortaya koyması gerekir.
Tacirler tarafından tutulacak defterler, tacir sınıfları ve ticaret şirketlerinin türleri bazında aşağıdaki gibidir:
Gerçek Kişi Tacirler: Gerçek kişi tacirler, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebiri tutmakla yükümlüdür.
Kollektif Şirketler: Kollektif Şirketler, yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmakla yükümlüdür.
Komandit Şirketler: Komandit şirketler, yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmakla yükümlüdür.
Anonim Şirketler: Anonim şirketler, yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundadır.
Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler: Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundadır.
Limited Şirketler: Limited Şirketler, yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundadır. Müdürler kurulu karar defteri tutulması konusunda ise Limited Şirketler serbesttir. Limited şirkette müdürlerin aldığı kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilebileceği gibi ayrı bir müdürler kurulu karar defteri de tutulabilir. Bu durumda, Limited Şirket, genel kurul kararları ile müdürler kurulu kararları için tek bir ortak defter tutmuş olur. Ancak, isteyen Limited Şirketler müdürler kurulu kararları için ayrı bir defter tutulabilir. Ayrı bir müdürler kurulu karar defteri tutulması halinde, müdürlerce alınan kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilemez.
İşletmeler ve Ticari Teşekküller: Özel hukuk hükümlerine göre idare edilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan ticari işletmeler ile kamu yararına çalışan dernekler ve gelirinin yarıdan fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayan vakıflar tarafından kurulan ticari işletmeler ve bunlara benzeyen ve tüzel kişiliği bulunmayan diğer ticari teşekküller yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebiri tutmakla yükümlüdür.
Kamu Yararına Çalışmayan Vakıf ve Dernekler : 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 16. maddesinin birinci fıkrasında “amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar ile derneklerin tacir sayıldıkları açık bir şekilde belirtilmiştir. Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ’in 3. maddesinin (ğ) fıkrasında ise tüzel kişi tacir tanımına yer verilmiş ve “amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar ile dernekler” de tüzel kişi tacir kapsamına dahil edilmiştir.
Tebliğ’in 5. maddesinin birinci fıkrasında ise “gerçek veya tüzel kişi olup olmadığına bakılmaksızın her tacirin yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebiri tutmakla yükümlü” olduğu açık bir şekilde vurgulanmıştır. Bu hükümler ışığında, “özel hukuk hükümlerine göre idare edilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan ticari işletmeler ile kamu yararına çalışan dernekler ve gelirinin yarıdan fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayan vakıflar tarafından kurulan ticari işletmeler” dışında kalan ve amacına varmak için ticari bir işletme işleten (özel) vakıf ve dernekler de yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebiri tutmakla yükümlüdür.
Kooperatifler: Kooperatifler, yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmakla yükümlüdür.
Tutulması zorunlu ticari defterler hakkında daha detaylı bilgi almak ve uzman danışmanlık hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
